پنجره
See also: تنجره
Ottoman Turkish
[edit].jpg)
Etymology
[edit]Borrowed from Persian پنجره (panjere, “window, lattice”).
Noun
[edit]پنجره • (pencere) (definite accusative پنجره‌یی (pencereyi), plural پنجره‌لر (pencereler))
Declension
[edit]| singular | plural | |
|---|---|---|
| nominative | پنجره (pencere) | پنجره‌لر (pencereler) |
| genitive | پنجره‌نك (pencereniñ) | پنجره‌لرك (pencereleriñ) |
| dative | پنجره‌یه (pencereye) | پنجره‌لره (pencerelere) |
| definite accusative | پنجره‌یی (pencereyi) | پنجره‌لری (pencereleri) |
| locative | پنجره‌ده (pencerede) | پنجره‌لرده (pencerelerde) |
| ablative | پنجره‌دن (pencereden) | پنجره‌لردن (pencerelerden) |
| 1st person singular | ||
|---|---|---|
| singular | plural | |
| nominative | پنجره‌م (pencerem) | پنجره‌لرم (pencerelerim) |
| genitive | پنجره‌مك (penceremiñ) | پنجره‌لرمك (pencerelerimiñ) |
| dative | پنجره‌مه (pencereme) | پنجره‌لرمه (pencerelerime) |
| definite accusative | پنجره‌می (penceremi) | پنجره‌لرمی (pencerelerimi) |
| locative | پنجره‌مده (penceremde) | پنجره‌لرمده (pencerelerimde) |
| ablative | پنجره‌مدن (penceremden) | پنجره‌لرمدن (pencerelerimden) |
| 2nd person singular | ||
| singular | plural | |
| nominative | پنجره‌ك (pencereñ) | پنجره‌لرك (pencereleriñ) |
| genitive | پنجره‌كك (pencereñiñ) | پنجره‌لركك (pencereleriñiñ) |
| dative | پنجره‌كه (pencereñe) | پنجره‌لركه (pencereleriñe) |
| definite accusative | پنجره‌كی (pencereñi) | پنجره‌لركی (pencereleriñi) |
| locative | پنجره‌كده (pencereñde) | پنجره‌لركده (pencereleriñde) |
| ablative | پنجره‌كدن (pencereñden) | پنجره‌لركدن (pencereleriñden) |
| 3rd person singular | ||
| singular | plural | |
| nominative | پنجره‌سی (penceresi) | پنجره‌لری (pencereleri) |
| genitive | پنجره‌سنك (penceresiniñ) | پنجره‌لرنك (pencereleriniñ) |
| dative | پنجره‌سنه (penceresine) | پنجره‌لرنه (pencerelerine) |
| definite accusative | پنجره‌سنی (penceresini) | پنجره‌لرنی (pencerelerini) |
| locative | پنجره‌سنده (penceresinde) | پنجره‌لرنده (pencerelerinde) |
| ablative | پنجره‌سندن (penceresinden) | پنجره‌لرندن (pencerelerinden) |
| 1st person plural | ||
| singular | plural | |
| nominative | پنجره‌مز (penceremiz) | پنجره‌لرمز (pencerelerimiz) |
| genitive | پنجره‌مزك (penceremiziñ) | پنجره‌لرمزك (pencerelerimiziñ) |
| dative | پنجره‌مزه (penceremize) | پنجره‌لرمزه (pencerelerimize) |
| definite accusative | پنجره‌مزی (penceremizi) | پنجره‌لرمزی (pencerelerimizi) |
| locative | پنجره‌مزده (penceremizde) | پنجره‌لرمزده (pencerelerimizde) |
| ablative | پنجره‌مزدن (penceremizden) | پنجره‌لرمزدن (pencerelerimizden) |
| 2nd person plural | ||
| singular | plural | |
| nominative | پنجره‌كز (pencereñiz) | پنجره‌لركز (pencereleriñiz) |
| genitive | پنجره‌كزك (pencereñiziñ) | پنجره‌لركزك (pencereleriñiziñ) |
| dative | پنجره‌كزه (pencereñize) | پنجره‌لركزه (pencereleriñize) |
| definite accusative | پنجره‌كزی (pencereñizi) | پنجره‌لركزی (pencereleriñizi) |
| locative | پنجره‌كزده (pencereñizde) | پنجره‌لركزده (pencereleriñizde) |
| ablative | پنجره‌كزدن (pencereñizden) | پنجره‌لركزدن (pencereleriñizden) |
| 3rd person plural | ||
| singular | plural | |
| nominative | پنجره‌لری (pencereleri) | پنجره‌لری (pencereleri) |
| genitive | پنجره‌لرنك (pencereleriniñ) | پنجره‌لرنك (pencereleriniñ) |
| dative | پنجره‌لرنه (pencerelerine) | پنجره‌لرنه (pencerelerine) |
| definite accusative | پنجره‌لرنی (pencerelerini) | پنجره‌لرنی (pencerelerini) |
| locative | پنجره‌لرنده (pencerelerinde) | پنجره‌لرنده (pencerelerinde) |
| ablative | پنجره‌لرندن (pencerelerinden) | پنجره‌لرندن (pencerelerinden) |
Derived terms
[edit]- جاملو پنجره (camlı pencere, “glass window”)
- دوردول پنجره (dördül pencere, “square window”)
- طوان پنجره‌سی (tavan penceresi, “dormer-window”)
- قفسلی پنجره (kafesli pencere, “lattice window”)
- پرمقلو پنجره (parmaklı pencere, “grilled window”)
- پنجره آچلمق (pencere açilmak, “for a window, to be opened”)
- پنجره اچمق (pencere açmak, “to open a window”)
- پنجره بكجیسی (pencere bekcisi, “shameless person”, literally “window guard”)
- پنجره خرسزی (pencere hırsızı, “shameless person”, literally “window thief”)
- چیچكلو پنجره (çiçekli pencere, “half-opened window”)
- یر پنجره‌سی (yer penceresi, “spiracle”)
Descendants
[edit]- Turkish: pencere
- → Abkhaz: аԥенџьыр (apendžər)
- → Albanian: penxhere
- → Crimean Tatar: pencere
- → Macedonian: пенџер (pendžer), пенџере (pendžere)
- → Serbo-Croatian: пенџер, pendžer
Further reading
[edit]- Barbier de Meynard, Charles (1881) “پنجره”, in Dictionnaire turc-français, volume I, Paris: E. Leroux, page 410
- Çağbayır, Yaşar (2007) “pencere”, in Ötüken Türkçe Sözlük (in Turkish), volume 1, Istanbul: Ötüken Neşriyat, page 3818
- Hindoglu, Artin (1838) “پنجره”, in Hazine-i lûgat ou dictionnaire abrégé turc-français[2], Vienna: F. Beck, page 127a
- Kélékian, Diran (1911) “پنجره”, in Dictionnaire turc-français[3], Constantinople: Mihran, page 324
- Meninski, Franciszek à Mesgnien (1687) “Fenestra”, in Complementum thesauri linguarum orientalium, seu onomasticum latino-turcico-arabico-persicum, simul idem index verborum lexici turcico-arabico-persici, quod latinâ, germanicâ, aliarumque linguarum adjectâ nomenclatione nuper in lucem editum[4], Vienna, column 561
- Meninski, Franciszek à Mesgnien (1680) “پنجره”, in Thesaurus linguarum orientalium, Turcicae, Arabicae, Persicae, praecipuas earum opes à Turcis peculiariter usurpatas continens, nimirum Lexicon Turkico-Arabico-Persicum[5], Vienna, column 895
- Nişanyan, Sevan (2002–) “pencere”, in Nişanyan Sözlük
- Redhouse, James W. (1890) “پنجره”, in A Turkish and English Lexicon[6], Constantinople: A. H. Boyajian, page 454
Persian
[edit]Etymology
[edit]From Sanskrit पिञ्जर (piñjara, “cage, skeleton”), itself from Sanskrit पञ्जर (pañjara).[1]
Pronunciation
[edit]- (Classical Persian) IPA(key): [pan.d͡ʒa.ɾa]
- (Iran, formal) IPA(key): [pʰæn.d͡ʒæ.ɹe]
- (Tajik, formal) IPA(key): [pʰän.d͡ʒä.ɾä]
| Readings | |
|---|---|
| Classical reading? | panjara |
| Dari reading? | panjara |
| Iranian reading? | panjare |
| Tajik reading? | panjara |
Noun
[edit]پَنْجَرِه • (panjare) (plural پنجره‌ها)
- (now especially Iran) window, lattice
- پنجره رو باز کردم ولی هوا هنوز خیلی گرمه.
- panjare ro bâz kardam vali havâ hanuz xeyli garm-e.
- I opened the window but it's still very hot.
Inflection
[edit]| singular | plural | |
|---|---|---|
| bare | پنجره (panjaré) | پنجره‌ها، پنجره‌ا△ (panjare-hấ, panjareấ△) |
| definitive direct object | پنجره را، پنجره رو△ (panjaré râ, panjará ro△) | پنجره‌ها را، پنجره‌ا رو△ (panjare-hấ râ, panjareấ ro△) |
| ezâfe | پنجرهٔ (panjaré-ye) | پنجره‌های، پنجره‌ای△ (panjare-hấ-ye, panjareấ-ye△) |
| marked indefinite or relative definite |
پنجره‌ای (panjaré-i) | پنجره‌هایی، پنجره‌ایی△ (panjare-hấ-yi, panjareấ-yi△) |
△ Colloquial.
Descendants
[edit]- → Azerbaijani: pəncərə
- → Gagauz: pencerä
- → Georgian: ფანჯარა (panǯara)
- → Khalaj: pəncərə
- → Middle Armenian: փանջարայ (pʻanǰaray), փանճարայ (pʻančaray)
- Armenian: փանջարա (pʻanǰara)
- → Ottoman Turkish: پنجره (pencere)
- → Turkmen: penjire
References
[edit]- ^ Monchi-Zadeh, Davoud (1990) Wörter aus Xurāsān und ihre Herkunft (Acta Iranica; 29)[1] (in German), Leiden: E. J. Brill, page 106 Nr. 308 fn. 133