Comisiynydd: Nifer y plant mewn addysg Gymraeg yn 'sioc'

Mae Comisiynydd y Gymraeg wedi dweud ei bod wedi synnu nad yw nifer y plant sydd yn derbyn addysg Gymraeg wedi cynyddu.

Galwodd Meri Huws ar Lywodraeth Cymru i bwyso ar awdurdodau lleol i ateb y galw am addysg gyfrwng Cymraeg.

Roedd yn ymateb i adroddiad pum mlynedd cyntaf y Comisiynydd gafodd ei gyhoeddi ar faes yr Eisteddfod ddydd Mercher.

Yn ôl yr adroddiad roedd 15.7% o blant yn derbyn addysg Gymraeg yn 2014/15 - gostyngiad o'r 15.9% yn 2010/11.

Mewn cyfweliad ar raglen Post Cyntaf Radio Cymru dywedodd Ms Huws bod angen i awdurdodau lleol fesur y galw am addysg Gymraeg ac i wneud hynny'n effeithiol.

"Mae yna gwestiwn fan hyn - ydi'r awdurdodau lleol yn mesur y galw am addysg Gymraeg?" gofynnodd.

"Ydyn nhw'n gwneud hynny yn effeithiol, ac wedi mesur y galw? Ydyn nhw'n darparu yn ôl yr angen?

"Rydyn ni'n clywed ar draws Cymru [bod] galw am addysg cyfrwng Cymraeg sydd ddim yn cael ei ateb, ac mae yna gyfrifoldeb ar awdurdodau lleol i wireddu'r hyn sydd angen.

"Dw i yn credu bod 'na gyfrifoldeb ar Lywodraeth Cymru i sicrhau bod awdurdod lleol yn gwneud hynny."

Mae'r adroddiad yn dangos nad oes cynnydd gwirioneddol wedi bod yn nifer y plant sy'n cael addysg Gymraeg yn y blynyddoedd diwethaf, ac yn ôl Meri Huws mae hynny'n dangos bod yn rhaid canolbwyntio ar y maes addysg.

"Ges i sioc pan weles i'r ffigyrau," meddai.

"Os ydych chi yn edrych ar y data, un ffigwr sy'n aros yn fy mhen i.

"Os edrychwch chi ar y bobl ifanc sy'n siarad Cymraeg yng Nghymru heddiw, mae pedwar allan o bump yn dysgu Cymraeg tu allan i'r cartref.

"Maen nhw'n dysgu Cymraeg yn yr ysgol. Felly mae'n gwneud synnwyr i ni i edrych ar sefyllfa'r iaith mewn byd addysg."