1-forma
En xeometría diferencial, unha 1-forma (ou campo covector ou forma-un) nunha variedade diferenciábel é unha forma diferencial de grao un, é dicir, unha sección suave do fibrado cotanxente.[1]
De forma equivalente, unha 1-forma dunha variedade é un mapeamento suave do espazo total do fibrado tanxente de en cuxa restrición a cada fibra é un funcional linear no espazo tanxente.[2] Sexa unha 1-forma. Daquela
Moitas veces, as 1-formas descríbense localmente, especialmente en coordenadas locais. Nun sistema de coordenadas local, unha 1-forma é unha combinación linear das diferenciais das coordenadas:
onde os son funcións suaves.
Desde esta perspectiva, unha 1-forma ten unha lei de transformación covariante ao pasar dun sistema de coordenadas a outro.
Así, unha 1-forma única é un campo tensorial covariante de orde 1.
Exemplos
[editar | editar a fonte]A 1-forma diferencial non trivial máis básica é a 1-forma de "mudanza de ángulo"
Esta defínese como a derivada da "función" ángulo (que só se define ata unha constante aditiva), que se pode definir explicitamente en termos da función atan2 ()
Tomando a derivada obtense a seguinte fórmula para a derivada total: Aínda que o ángulo "función" non se pode definir continuamente, a función atan2 é descontinua ao longo do eixo negativo, o que reflicte o feito de que o ángulo non se pode definir continuamente, esta derivada defínese continuamente excepto na orixe, o que reflicte o feito de que mudanzas infinitesimais (e de feito locais) no ángulo poden definirse en tódalas partes excepto na orixe.
Integrar esta derivada ao longo dun camiño dá o cambio total de ángulo sobre o camiño, e integrar nun bucle pechado dá o número de enrolamentos por
Na linguaxe da xeometría diferencial, esta derivada é unha 1-forma no plano furado. Está pechado (a súa derivada exterior é cero) mais non exacta, o que significa que non é a derivada dunha 0-forma (é dicir, unha función): o ángulo non é unha función suave definida globalmente en todo o plano furado.
De feito, esta forma xera a primeira cohomoloxía de Rham do plano furado. Este é o exemplo máis básico de tal forma, e é fundamental na xeometría diferencial.
Diferencial dunha función
[editar | editar a fonte]Sexa un aberto (por exemplo, un intervalo ), e considere unha función diferenciábel con derivada
O diferencial asigna a cada punto un mapa linear do espazo tanxente nos números reais.
Neste caso, cada espazo tanxente é naturalmente identificábel coa recta numérica real e o mapa linear en cuestión vén dado escalando por Este é o exemplo máis sinxelo dunha 1-forma diferencial.
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ "2 Introducing Differential Geometry‣ General Relativity by David Tong". www.damtp.cam.ac.uk. Consultado o 2022-10-04.
- ↑ McInerney, Andrew (2013-07-09). First Steps in Differential Geometry: Riemannian, Contact, Symplectic (en inglés). Springer Science & Business Media. pp. 136–155. ISBN 978-1-4614-7732-7.
Véxase tamén
[editar | editar a fonte]Outros artigos
[editar | editar a fonte]- Forma diferencial
- Produto interno – unha función de dous vectores que satisfai determinados axiomas (un caso usual é o produto escalar)
- Retícula recíproca
- Tensor – mapa multilinear nalgunha combinación de escalares, vectores, covectores e tensores
- Función suave – función que ten derivadas de calquera orde