مواد ڏانھن هلو

ڪروميئم

کليل ڄاڻ چيڪلي، وڪيپيڊيا مان
سلجھائپ صفحن جي لاءِ معاونت نظر ھيٺ مضمون the chemical element تي آهي. ٻين استعمالن جي لاءِ ڪروميئم (سلجھائپ) ڏسو.
ڪروميئم
نشان Cr
ايٽمي انگ (Z) 28
ايٽمي وزن (A) a.m.u. 51.9961
گروپ VI A (منتقلي تت)
سيريز 4
بلاڪ d-block
اليڪٽران جي ترتيب 4s1 3d5 Ar
هر مدار ۾ اليڪٽرانن تعداد 1 13 8 2
معياري دٻا ۽ گرميء پد تي حالت ٺوس (solid)
ايٽمي ريڊيس 124 پيڪو ميٽر
آڪسائيڊيشن نمبر +2 (عام)،-2،-1، 0، +1،+3،+4
گھاٽائي (عام گرميء پد تي) 7.192 گرام في ڪعبي سينٽي ميٽر
Named after ?
ايٽمي ريڊيس 128 پيڪو ميٽر
Government
 • اُبلڻ جو نقطو 2944°K 2671°C
 • پگھلڻ جو نقطو 2180°K 1907°C
 • پگھرائڻ لاء حرارت (في مول) 21.0 ڪلو جول
 • مولر گرمي جي گنجائش 23.35 جول في مول-ڪيلون
 • آئيونائزيشن انرجي (في مول) پهريون: 652.9 ڪلو جول، بيون: 1590.6 ڪلو جول، ٽيون: 2987 ڪلو جول


"ڪروم پليٽڊ" موٽرسائيڪل جا حصا، ڪروميم جي آرائشي پرت سان پليٽنگ ٿيل

ڪروميئم (Chromium) هڪ ڪيميائي تت آهي جن جو نشان "Cr" ۽ ايٽمي نمبر "24" آهي. اهو گروپ 6 جو پهريون عنصر آهي. اها هڪ سائو، چمڪندڙ، سخت، ۽ ڀُرندڙ منتقلي ڌاتو آهي.

ڪروميم کي ان جي اعلي سنکنرن جي مزاحمت ۽ سختي لاءِ قدر ڪيو ويندو آهي. اسٽيل جي پيداوار ۾ هڪ اهم ترقي اها دريافت هئي ته اسٽيل کي اسٽينلیس اسٽيل ٺاهڻ لاءِ ڌاتو ڪروميم شامل ڪري سنکنرن ۽ رنگت جي خلاف انتهائي مزاحمتي بڻائي سگهجي ٿو. اسٽينلیس اسٽيل ۽ ڪروم پليٽنگ (ڪروميم سان اليڪٽروپليٽنگ) گڏجي تجارتي استعمال جو %85 شامل آهن. ڪروميم کي هڪ ڌاتو جي طور تي پڻ تمام گهڻو قدر ڪيو ويندو آهي جيڪو خراب ٿيڻ جي مزاحمت ڪندي انتهائي پالش ڪرڻ جي قابل آهي. پالش ٿيل ڪروميم نظر ايندڙ اسپيڪٽرم جو تقريباً 70٪، ۽ انفراريڊ روشني جو تقريباً 90٪ عڪاسي ڪري ٿو. عنصر جو نالو يوناني لفظ χρῶμα، ڪروما، جنهن جي معنيٰ آهي رنگ، مان نڪتل آهي ڇاڪاڻ ته ڪيترائي ڪروميم مرکبات شدت سان رنگيل آهن.

ڪروميم جي صنعتي پيداوار ڪرومائيٽ جي معدنيات (گهڻو ڪري FeCr2O4) مان ٿيندي آهي ته جيئن ايلومينٿرمڪ يا سليڪوٿرمڪ رد عملن ذريعي فيروڪروميم، هڪ لوهه-ڪروميم مصر، پيدا ٿئي. پوءِ فيروڪروميم کي اسٽينلیس اسٽيل جهڙا مصر پيدا ڪرڻ لاءِ استعمال ڪيو ويندو آهي. خالص ڪروميم ڌاتو هڪ مختلف عمل ذريعي پيدا ڪيو ويندو آهي: لوهه کان الڳ ڪرڻ لاءِ ڪرومائيٽ کي روسٽنگ ۽ ليچنگ، ان کان پوءِ ڪاربان ۽ پوءِ ايلومينيم سان گهٽتائي.


Chromium is a chemical element; it has the symbol Cr and atomic number 24. It is the first element in group 6. It is a steely-grey, lustrous, hard, and brittle transition metal.[1]

Chromium is valued for its high corrosion resistance and hardness. A major development in steel production was the discovery that steel could be made highly resistant to corrosion and discoloration by adding metallic chromium to form stainless steel. Stainless steel and chrome plating (electroplating with chromium) together comprise 85% of the commercial use. Chromium is also greatly valued as a metal that is able to be highly polished while resisting tarnishing. Polished chromium reflects almost 70% of the visible spectrum, and almost 90% of infrared light.[2] The name of the element is derived from the Greek word χρῶμα, chrōma, meaning color,[3] because many chromium compounds are intensely colored.

Industrial production of chromium proceeds from chromite ore (mostly FeCr2O4) to produce ferrochromium, an iron-chromium alloy, by means of aluminothermic or silicothermic reactions. Ferrochromium is then used to produce alloys such as stainless steel. Pure chromium metal is produced by a different process: roasting and leaching of chromite to separate it from iron, followed by reduction with carbon and then aluminium.

Trivalent chromium (Cr(III)) occurs naturally in many foods and is sold as a dietary supplement, although there is insufficient evidence that dietary chromium provides nutritional benefit to people.[4][5] In 2014, the European Food Safety Authority concluded that research on dietary chromium did not justify it to be recognized as an essential nutrient.[6]

While chromium metal and Cr(III) ions are considered non-toxic, chromate and its derivatives, often called "hexavalent chromium", is toxic and carcinogenic. According to the European Chemicals Agency (ECHA), chromium trioxide that is used in industrial electroplating processes is a "substance of very high concern" (SVHC).[7]

حوالا

[سنواريو]
  1. Brandes, EA; Greenaway, HT; Stone, HEN (1956). "Ductility in Chromium". Nature 178 (4533): 587. doi:10.1038/178587a0. Bibcode1956Natur.178..587B. 
  2. Coblentz, WW; Stair, R. "Reflecting power of beryllium, chromium, and several other metals" (PDF). National Institute of Standards and Technology. NIST Publications. وقت 27 April 2020 تي اصل (PDF) کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 11 October 2018.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)
  3. χρῶμα آرڪائيو ڪيا ويا 22 April 2021 حوالو موجود آهي وي بيڪ مشين., Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon, on Perseus
  4. "Chromium". Office of Dietary Supplements, US National Institutes of Health. حاصل ڪيل 17 October 2024. 
  5. "Chromium". Micronutrient Information Center, Linus Pauling Institute, Oregon State University, Corvallis. حاصل ڪيل 17 October 2024. 
  6. "Scientific Opinion on Dietary Reference Values for Chromium". EFSA Journal (European Food Safety Authority) 12 (10): 3845. 18 September 2014. doi:10.2903/j.efsa.2014.3845. https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.2903/j.efsa.2014.3845. Retrieved 17 October 2024. 
  7. "Substance Information – ECHA". echa.europa.eu. وقت 23 November 2021 تي اصل کان آرڪائيو ٿيل. حاصل ڪيل 2022-01-17.  Unknown parameter |url-status= ignored (مدد)