Globalisering

Er wordt stevig gemorreld aan de vrijheid van ondernemen in het marktkapitalisme. Maar het is een overheidsbemoeienis die ons jammer genoeg niet dichter bij een duurzame economie i en samenleving brengt.

Thames Water moet een recordbedrag van 122,7 miljoen pond betalen voor het overtreden van de regels inzake afvalwater en betaling van dividenden. Het is de grootste boete ooit die is opgelegd aan een geprivatiseerd waterbedrijf. 

Samenlevingen kunnen maar echt welvarend zijn als ze beschikken over prima publieke goederen i en diensten. Toch is de blindheid voor hun belang reuzegroot. Openbare diensten ondervinden steeds meer tegenstand en zelfs regelrechte aanvallen.

Er zijn goede redenen om op vele terreinen voorrang te geven aan lokale en regionale economieën. Een verstandige gedeeltelijke deglobalisering zorgt voor een gezonder evenwicht met de internationale economie i.

Van publieke goederen i en diensten kan iedereen gebruik maken. Ze zijn van onmetelijk belang voor een goede en welvarende samenleving. Toch groeit al decennia een gevaarlijke onderschatting van hun belang.

Meta werkt aan een onderzeese internetkabel die de hele aardbol rondgaat. Steeds meer trekken de grote tech bedrijven i het internationale onderzeese dataverkeer naar zich toe.

In hun visietekst tonen Leuvense professoren overtuigend aan hoe ons voedselsysteem in zowat alle opzichten onduurzaam is. Ze geven ook aan wat prioritair moet gebeuren. Zo kan iedereen weten wat veel te weinig, amper of zelfs niet gebeurt.

Hoe creëren en verdelen we welvaart zonder ons ruimteschip Aarde i te mishandelen, hoe bewaken we daarbij best het belang van alle mensen, en hoe beslissen we daarover zo democratisch mogelijk?
Die leidraden typeren Pala i, ook deze eigenzinnige nieuwjaarsbrief die verschijnt na de jaarwisseling.

De Cali en Bakoe conferenties brengen de wereld geen veiligheid voor biodiversiteit en klimaat, allebei extreem belangrijke planetaire grenzen. Ze dwalen zelfs af van de essentie. Zo zien ze het rund in de kamer niet.

De Volkswagen malaise is ongezien in de Duitse industrie. Maar het verwondert niet van een bedrijf dat liever sjoemelt en lobbyt in plaats van ernstig de fossielvrije toekomst en doorbraak van de elektrische auto voor te bereiden.

Indien rijke landen vanaf 1970 twee à drie procent van hun inkomen hadden gedeeld, zou de wereld veel minder ongelijkheid, armoede en noodgedwongen migratie kennen. Die visie van o.a. Nobelprijswinnaar Jan Tinbergen heeft het niet gehaald… al blijft de noodzaak.

In Zuid-Korea is een verklaring aangenomen voor veilige, innovatieve en inclusieve artificiële intelligentie (AI). En er komen meer instellingen om te waken over de veiligheid van AI.

De grootste Zweedse vakbond schaart zich achter de staking van de Tesla werknemers. De weigering van Tesla om een collectieve arbeidsovereenkomst te sluiten, voedt in Noord-Europa al een half jaar een principieel conflict. Inzet is de sociaal gecorrigeerde economie.

Het loopt al vijf jaar niet lekker met de menselijke ontwikkeling. En de internationale samenwerking vlot allerminst. Die feiten brengen emotierijke vragen in het Human Development Report. Waarom zitten we zo vast? Hoe de impasse doorbreken?

Klimaat-, energie- of landbouwcrisis, telkens het langgerekte fiasco van generaties politici. Ernstig doordacht voedsel- en natuurbeleid ontbreekt totaal. Blinde vlekken blijven zich opstapelen. Het verbaast dat een Europese boerenopstand zo lang uitblijft.

Op 27 oktober 2023 zijn de werknemers van de Tesla servicecentra in Zweden in staking gegaan omdat ze al jaren geen collectieve arbeidsovereenkomst kregen. Drie maanden later staken ze nog altijd.

Samenlevingen investeren eerst best zelf in hun toekomst. Laat u echter niet misleiden door het vele gepraat over deglobalisering en het dichterbij brengen van productie. In de huidige wereldeconomie blijven buitenlandse investeringen van groot belang.

Wie dieper in de cijfers van de buitenlandse investeringen wil duiken, kan terecht op de websites van UNCTAD en van de Wereldbank.

Wat was zeker essentieel aan 2023? En bleef vaak on(der)belicht? Cruciale sociale conflicten bij o.a. Tesla en in Hollywood, een tech gedomineerde revolutie, wereld in terra incognita, verdeeldheid en geweld in opmars, democratie in nood en soms verrassend weerwerk.

Vakbonden in Noord-Europa, gevolgd door investeringsfondsen, pikken het niet dat Tesla in Zweden weigert om een collectieve arbeidsovereenkomst te sluiten. Ze steunen de staking van de vakbond IF Metall.

Eerste landenconferentie over mogelijkheden en risico’s van artificiële intelligentie, en de nood aan internationale samenwerking, heeft de Bletchley Declaration opgeleverd. Maar hoeveel overeenstemming is er echt?

Als acht miljard mensen een veiliger toekomst willen, maken ze best doodnuchter de stand van zaken op: mondiaal versnellen vele crises, ze doen meer pijn en de antwoorden voldoen niet. Zo vermijden zij de illusie goed bezig te zijn... en ontdekken gelukkig ook dat duurzame veranderingen soms beginnen lukken.

De prijs voor klimaatrechtvaardigheid is uitgereikt aan de Zweedse vakbonden die samen met bedrijven werken aan CO2-vrije industriële processen en echt duurzame jobs. Zij tonen hoe de ecologische transitie ook sociaal vaart kan krijgen.

Exploderende gasprijzen, verwoestende droogten, inflatiestorm, voedseltekorten… gecombineerd met economen én vooral politici die voortdurend prijsgeven hoe weinig ze de essentie van economie vatten. De wereld beheert de schaarste slecht en iedereen lijdt.

Meer dan één miljard euro boete moet de fastfoodmultinational McDonald’s betalen aan de Franse staat wegens belastingontwijking.