Transitie

Er wordt stevig gemorreld aan de vrijheid van ondernemen in het marktkapitalisme. Maar het is een overheidsbemoeienis die ons jammer genoeg niet dichter bij een duurzame economie i en samenleving brengt.

Zon en wind zijn essentieel voor een duurzame energietoekomst. Die transitie i, van levensbelang om het klimaatgevaar te keren, botst op acute kortzichtigheid. De grootste economie i ter wereld legt zelfs vergunde bijna productierijpe windparken stil.

Zet VS de hernieuwbare energietrein op het verkeerde spoor? En rijdt Europa mee in de laatste wagon… terwijl het ooit de locomotief was van hernieuwbare energie?

“Hoera roepen komt te snel” schreef Pala i begin april. Spijtig om nog geen drie maanden later gelijk te krijgen. Eind juni zet de regering de aanbesteding voor nieuwe windparken stop, een schok voor Burgerwind op zee. De onverantwoorde beslissing vraagt om forse en adequate burgeractie.

De mens reageert traag op gevaar. Daarom gaat Pala i er al meer dan tien jaar van uit dat de opwarming van de Aarde i niet bij 1,5 of 2 graden blijft. Zestig wetenschappers bevestigen nu dat die anderhalve graad al over drie jaar bereikt kan zijn.

Kunnen andere Europese landen dezelfde kwaliteit van openbaar vervoer i bereiken als Zwitserland? Ja, dat kan. Integrato maakt de oefening voor België.

Er moet meer geld i van het Noorse staatsfonds gaan naar de aanpak van mondiale vraagstukken en naar ontwikkeling i. Dat vinden de leden van een burgerpanel. 

34 burgercoöperaties kochten vijf bestaande windmolens op zee, een slimme start. Ze willen er straks nog veel meer bouwen. Dat moet voor een succesvolle energietransitie maar brengt ook risico’s mee. We zoeken antwoorden op essentiële vragen.

Er zijn goede redenen om op vele terreinen voorrang te geven aan lokale en regionale economieën. Een verstandige gedeeltelijke deglobalisering zorgt voor een gezonder evenwicht met de internationale economie i.

Als de Belgische burgercoöperaties via SeaCoop mee de windmolens op zee bezitten, kan dat de samenleving meer greep op haar energie bezorgen. Essentiële voorwaarde: kunnen ze de risico’s aan? Want vele gevaren vragen antwoord. Hoera roepen komt te snel. 

Het Middelgrunden offshore windpark nabij Kopenhagen is gebouwd in 2000. Met een uitbating die in handen is van de Middelgrunden Wind Turbine Coöperatie i is dit de pionier van burgerwind op zee.

Via SeaCoop hebben 34 Belgische energiecoöperaties het equivalent van vijf windmolens op de Noordzee in handen gekregen. Starten met de aankoop van bestaande molens is slim. Maar het zwaarste wacht nog: veel nieuwe molens gebouwd krijgen.

Als eerste klimaatneutraal in 2050 is het doel van de Green Deal i. De Europese Unie i belooft wel maar is ver van de eerste en verliest zelfs duizenden duurzame jobs. China i heeft een soms hallucinante voorsprong. Het goede nieuws: Europa kan soms meteen beter.

In hun visietekst tonen Leuvense professoren overtuigend aan hoe ons voedselsysteem in zowat alle opzichten onduurzaam is. Ze geven ook aan wat prioritair moet gebeuren. Zo kan iedereen weten wat veel te weinig, amper of zelfs niet gebeurt.

Hoe creëren en verdelen we welvaart zonder ons ruimteschip Aarde i te mishandelen, hoe bewaken we daarbij best het belang van alle mensen, en hoe beslissen we daarover zo democratisch mogelijk?
Die leidraden typeren Pala i, ook deze eigenzinnige nieuwjaarsbrief die verschijnt na de jaarwisseling.

We naderen steeds sneller het moment waarop onze planeet niet langer geschikt is voor menselijk leven. Toch zijn we het aan toekomstige generaties verplicht de moed niet op te geven. Hoe zou gezamenlijke actie er uit kunnen zien? Het wordt een gevecht van David tegen Goliath.

Zelfs na decennia uitverkoop van publieke goederen en het bijna overal ineenstuiken van het communisme blijken staatsfondsen een flinke vinger in de mondiale economische pap te hebben. In 2022 beheren de tien grootste samen bijna 10.000 miljard dollar.

De Volkswagen malaise is ongezien in de Duitse industrie. Maar het verwondert niet van een bedrijf dat liever sjoemelt en lobbyt in plaats van ernstig de fossielvrije toekomst en doorbraak van de elektrische auto voor te bereiden.

‘Eeuwig’ worden ze verbouwd.
Maar welke stad aan rivier of kanaal kan zich duurzaam noemen als de meeste bouwactiviteit niet via het water verloopt?
Hoe slim is het om van zowat elk dok een jachthaven te maken?

Als in België een groter bedrijf zoals Audi Brussel onderuit gaat, stijgt gegarandeerd veel gejammer op en worden fundamentele vragen ontweken. Waarom is onze toekomstgerichte industriële dynamiek zo zwak? Kon de elektrische auto niet, zoals de tram, de wereld vanuit België veroveren?

De coöperatie Railcoop is failliet verklaard. Hoe noodzakelijk haar ambities ook zijn, ze zal geen treinen laten rijden waar de Franse spoorwegen forfait geven. Al in 2021 argumenteerde Pala dat “Railcoop niet noodzakelijk een goed idee is”.

Wat werkt best voor klimaat? Altijd opnieuw acties voeren tegen olie- en gasmultinationals zonder resultaat? Of hen, waar dat kan, effectief veranderen in kampioenen van duurzame energie? Dat is moeilijk maar uiterst succesvol als het lukt.

We bevinden ons in een ernstige wereldwijde klimaatcrisis, zelf een symptoom van de bredere planetaire crisis. De Europese Unie wil met haar Green Deal een antwoord bieden maar die volstaat niet.

Kunnen we de gelijkhebberige discussies over drastische vermindering van broeikasgassen versus aanpassing vermijden? Stom genoeg zijn ze al vele jaren allebei nodig.

De waarschuwing van het Europees Milieuagentschap is zonneklaar. Klimaatrisico’s ondermijnen vitale systemen als water, voedsel, energie en andere, zelfs catastrofaal indien niet snel wordt ingegrepen… Maar Europa, het snelst opwarmende continent, is niet voorbereid op die gevaren.