Noren over hun biljoenenspaarpot: pak mondiale uitdagingen aan

Er moet meer geld i van het Noorse staatsfonds gaan naar de aanpak van mondiale vraagstukken en naar ontwikkeling i. Dat vinden de leden van een burgerpanel. 

1800 miljard dollar telt het Noorse Internationaal Pensioenfonds dat gespijsd wordt met de opbrengsten van olie en gas. Het bezit zowat anderhalf procent van alle beursgenoteerde bedrijven i in de wereld. Met die bijna twee biljoen (trillion in het Engels) beschikken de 5,6 miljoen Noren gezamenlijk over het grootste publieke fonds.

Vraag voor een burgerpanel

Wat te doen met die spaarpot in het belang van de huidige en toekomstige generaties, en in de context van zware mondiale gezamenlijke uitdagingen, is dus een belangrijke vraag.

Een evenwichtig samengesteld burgerpanel is best geschikt om daarop te antwoorden, zo vonden zeven niet-gouvernementele organisaties. 

Van januari tot mei 2025 kwamen 56 geselecteerde Noren zevenmaal samen om hun voorstellen te formuleren voor de volksvertegenwoordigers.

Pak mondiale vraagstukken aan

Gebruik middelen van het staatsfonds om de dreiging van mondiale crisis af te wenden. Investeer dus meer om onder andere het gevaar van klimaatverandering i te keren en om de volksgezondheid te bevorderen.

Versnel activiteit in hernieuwbare energie

Versnel daarom dus zeker ook de directe investeringen in hernieuwbare energie. Want van de reeds voorziene twee procent, goed voor 36 miljard dollar, is tot nu amper 0,1 procent uitgegeven aan windmolens op zee of andere hernieuwbare energie activiteit.

Investeer in ontwikkeling i 

Wend een gedeelte van het fonds aan voor duurzame investeringen die sociale en economische ontwikkeling i bevorderen in ontwikkelingslanden.

Aanvaard dat er daaraan een hoger risico is verbonden evenals mogelijk lagere opbrengsten.

Investeer in onderwijs, onderzoek en innovatie

De Noorse regering kan maximaal drie procent van het fonds in haar budget steken. Het burgerpanel beveelt aan om daar voorwaarden aan te koppelen.

Het geld i zou niet mogen dienen voor administratie, enkel voor zogenaamde fundamentele sociale structuren. Concreet zijn dat onderwijs, onderzoek en innovatie.

Foto W. Bulach, Drilling platform in a shipyard in Ølensvåg Norway
Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 International license

Bronnen
Norges Bank Investment Management – Government Pension Fund Global 
Wikipedia - Government Pension Fund of Norway  
Mehr Demokratie. Bürgerrat - Was tun mit 1,7 Billionen Euro? | 14-5-2025
Rueters - How should Norway spend its cash? Solve global problems, says citizen panel | 13-5-2025

Lees ook 
Een onderbelichte economische macht, staatsfondsen | Pala i 14-11-2024