Coöperaties

“Hoera roepen komt te snel” schreef Pala i begin april. Spijtig om nog geen drie maanden later gelijk te krijgen. Eind juni zet de regering de aanbesteding voor nieuwe windparken stop, een schok voor Burgerwind op zee. De onverantwoorde beslissing vraagt om forse en adequate burgeractie.

Wat hebben Russische wodka, Malinese mango’s en Israëlische wortels gemeen? Ze zijn niet langer te koop bij de Britse consumentencoöperatie Co-op.

Welke samenlevingen genieten de beste publieke diensten i en goederen? Zij die doelgericht omspringen met hun middelen en kunnen vertrouwen op de gemotiveerde inzet van hun public servants én hun burgers. Dat ontmijnt de bureaucratische val.

34 burgercoöperaties kochten vijf bestaande windmolens op zee, een slimme start. Ze willen er straks nog veel meer bouwen. Dat moet voor een succesvolle energietransitie maar brengt ook risico’s mee. We zoeken antwoorden op essentiële vragen.

Als de Belgische burgercoöperaties via SeaCoop mee de windmolens op zee bezitten, kan dat de samenleving meer greep op haar energie bezorgen. Essentiële voorwaarde: kunnen ze de risico’s aan? Want vele gevaren vragen antwoord. Hoera roepen komt te snel. 

Het Middelgrunden offshore windpark nabij Kopenhagen is gebouwd in 2000. Met een uitbating die in handen is van de Middelgrunden Wind Turbine Coöperatie i is dit de pionier van burgerwind op zee.

Via SeaCoop hebben 34 Belgische energiecoöperaties het equivalent van vijf windmolens op de Noordzee in handen gekregen. Starten met de aankoop van bestaande molens is slim. Maar het zwaarste wacht nog: veel nieuwe molens gebouwd krijgen.

De coöperatie Railcoop is failliet verklaard. Hoe noodzakelijk haar ambities ook zijn, ze zal geen treinen laten rijden waar de Franse spoorwegen forfait geven. Al in 2021 argumenteerde Pala dat “Railcoop niet noodzakelijk een goed idee is”.

Wat werkt best voor klimaat? Altijd opnieuw acties voeren tegen olie- en gasmultinationals zonder resultaat? Of hen, waar dat kan, effectief veranderen in kampioenen van duurzame energie? Dat is moeilijk maar uiterst succesvol als het lukt.

“We moeten meer doen tegen de opwarming van de aarde.” Een nieuw VN-klimaatrapport bevestigt wat iedereen weet maar gaat voorbij aan de zware moeilijkheden bij het uitrollen van hernieuwbare energie: zelfs grote vergunde en gestarte windparken worden stopgezet.

Lessen trekken begint bij de erkenning van wat slecht loopt om zo volop de beste oplossingen te kunnen ontdekken. Een toekomst die duurzaam welvaart en welzijn brengt, is alleen mogelijk als we onze belangrijkste crises echt onder ogen zien en vooral grondig aanpakken.

In Frankrijk zijn drie eerlijke of solidaire producten - melk en twee soorten bio boter - meest verkocht in hun segment, een merkwaardige prestatie. Tijd voor opvolging van 'Wie is de baas?! Het succes van het merk van de consument’, Pala artikel van september 2019.

Het Zwitserse Mobility wil haar ruim 3100 deelauto’s elektrisch in 2030. Dat is haalbaar voor deze coöperatie die de pandemie goed lijkt te doorstaan.

Op 15 november kon de Franse spoorcoöperatie Railcoop een eerste goederentrein laten rijden tussen Toulouse en Capdenac. Het werd een blikvanger.

In september verkrijgt de Franse coöperatie Railcoop de licentie van spoorwegbedrijf… in oktober ziet ze zich verplicht haar eerste reizigersactiviteit uit te stellen: de samenwerking met de infrastructuurbeheerder loopt mank.

Nieuwe wind- en zonmultinationals eisen wereldwijd een grote plek op in het tijdperk van de elektriciteit. Tonen burgers en hun energiecoöperaties zich even dynamisch?

Railcoop wil spoorvervoer aanbieden. Want treinen zijn minder milieubelastend maar de Franse spoorwegmaatschappij bedient vele streken niet en vervoert te weinig goederen. Goed idee!?

In vele landen hebben maar weinig mensen toegang tot geld. Ook in Ethiopië lenen de meesten gedwongen aan buitensporige intresten bij niet-officiële kredietverleners. De bestaande spaar- en kredietcoöperaties zouden een oplossing kunnen bieden… maar moeten dan wel beter kunnen presteren.

Door corona was 2020 voor supermarkten een jaar van sterke omzetstijgingen. Terwijl de hele sector met bijna negen procent groeide, presteerde Coop Supermarkten nog merkelijk beter.

Kan een coöperatie de HEMA winkelketen (mee) redden en duurzaam heroveren voor de samenleving? Dat is het doel van 'Hou de Hema' en 'We love Hema'. Ambitieus maar succes niet verzekerd.

Dirk Barrez is hoofdredacteur van Pala.be en auteur van achttien boeken. Hij was ruim 20 jaar VRT-tv-journalist en reportagemaker. Opvallende boeken zijn 'Ik wil niet sterven aan de XXste eeuw', 'Van eiland tot wereld', 'Transitie. Onze welvaart van morgen' en meest recent, '11 politieke dwaasheden'.

Liefst 120 miljoen Zwitserse frank heeft Migros in 2018 aan culturele en sociale activiteiten gespendeerd. Zoiets ontslaat geen enkele overheid van haar culturele verantwoordelijkheid. Maar als cultuurbesparingen op vele plaatsen toeslaan, is het nuttig om weten dat samenlevingen economische kracht kunnen ontwikkelen… en die ook aanwenden voor cultuur en vorming.

De coöperatie ECO2050 biedt burgers de kans om aandelen te kopen. Het opgehaalde kapitaal zal - onrechtstreeks - worden geïnvesteerd in een windpark op de Noordzee. Een goed idee?

Het onafhankelijke medium Apache bewijst al tien jaar geregeld zijn journalistieke noodzaak. Maar financieel blijft het moeilijk.

Elke dag maakt duidelijker dat we weinig of niet kunnen vertrouwen op de oude systemen die zorgen voor onze energie, onze mobiliteit, ons eten of ons databeheer. Hoe snel dan kunnen we omschakelen naar duurzame en betrouwbare alternatieven? Heel snel maar niet zonder inspanning.